Zielone dachy w ostatnich latach stają się coraz bardziej popularne, ponieważ niosą ze sobą wiele zalet. Jest to rozwiązanie proekologiczne, które dodatkowo przedłuża trwałość dachu, zwiększa jego ognioodporność, poprawia izolację akustyczną, obniża temperaturę, oczyszcza powietrze i zwiększa samopoczucie użytkowników budynku. Efektywność zielonego dachu zależy przede wszystkim od rodzaju podłoża.
Wymagania FLL
Substraty przeznaczone do dachów zielonych powinny mieć odpowiednią porowatość, wagę, uziarnienie oraz składniki organiczne. W Polsce nie zostały one dokładnie opisane, dlatego produkty dostępne w sklepach dostosowują się do wytycznych projektowych, wykonawczych i pielęgnacyjnych niemieckiego Stowarzyszenia Badania, Rozwoju i Kształtowania Krajobrazu (FLL), które funkcjonują w całej Europie. Podczas zakupu warto się upewnić, czy substrat został wyprodukowany zgodnie z wytycznymi tej instytucji. Jeśli podłoże ma zostać położone na dach skośny, również trzeba sprawdzić, czy producent zezwolił na taką możliwość. W sprzedaży znajdują się substraty, które mogą być stosowane nawet do nachylenia 45o.
Podstawowy podział substratów
Pod względem wymagań siedliskowych substraty dzieli się je na dwie grupy. Substraty dla roślin ekstensywnych są stosowane do uprawy roślin o małych wymaganiach. Są to trawy sucholubne, mchy i zioła. Natomiast substraty dla roślinności intensywnej pozwalają rosnąć bylinom, roślinom cebulowym i krzewom. Dach intensywny dzięki swojej wartościowej zieleni może być przestrzenią do odpoczynku niczym przydomowy ogród. Natomiast dach ekstensywny ma skutecznie polepszać jakość powietrza, redukować wodę deszczową i chłodzić budynek przy minimalnych czynnościach pielęgnacyjnych.
Waga i grubość warstwy
Substraty do zielonych dachów dzielą się także pod względem wagi. Jeśli przy pełnym zagęszczeniu i nasyceniu wodą wynosi ona około 800 kg/m3, substrat może zostać zastosowany w miejscu o niskim dopuszczalnym obciążeniu. Są to np. hale z blachy trapezowej i dachy ekstensywne na dużych wysokościach. w niektórych warunkach substrat musi być odporny na wywiewanie. Przy budynkach o wzmocnionych parametrach nośności stropów stosuje się substraty standardowe, których waga sięga do około 1600 kg/m3.
Znaczenie ma także grubość warstwy wegetacyjnej. Jest ona uzależniona od rodzaju roślin i ich systemu korzeniowego. Jeśli na dachu mają rosnąć tylko rozchodniki, warstwa powinna mieć 6-10 cm. Przy niższej grubości pojawi się mech, a powyżej 15 cm mogą rosnąć zioła i trawy. Dachy ekstensywne wymagają przeważnie do 15 cm substratu, natomiast warstwa wegetacyjna na dachu intensywnym może osiągać o wiele więcej:
- do 30 cm w przypadku kwiatów i bylin,
- od 30 cm w przypadku wysokich krzewów,
- od 50 cm w przypadku drzew.
Zmienna grubość na dachach ekstensywnych może wpłynąć na rodzaj roślinności. Dlatego substrat powinien być równomiernie zagęszczony walcem ogrodowym z wodą.
Ilość składników odżywczych
Zielony dach będzie potrzebował substratu o niewielkiej zawartości składników odżywczych pochodzących z materii organicznej. Ich zbyt duża ilość wpływa na pojawienie się chwastów oraz czasowego osiadania i zanikania podłoża. W sprzedaży występują substraty całkowicie mineralne. Są one wybierane na dachy ekstensywne, dzięki czemu woda opadowa może gromadzić się w projektowanej ilości. W takim przypadku wymagane jest selektywne nawożenie. W obszarach miejskich, gdzie jest duża obecność związków biogennych, można zastosować wyłapujący je substrat. Substraty wyłapujące związki biogenne ograniczają wypłukiwanie pierwiastków biofilnych, w szczególności fosforu, przez wodę opadową.